Ubocznym „produktem” wysokiej konsumpcji i coraz wyższego standardu życia jest m.in. nerwowość u dzieci. Obecnie często można zaobserwować w miejscach publicznych dzieci, które próbują wymuszać (przeważnie skutecznie) zakup zabawek czy słodyczy. Również w sytuacjach szkolnych dzieci, które nie potrafią poczekać na swoją kolej albo uważają, że coś im się należy bardziej niż innym dzieciom potrafią być agresywne i jednocześnie nie widzą w tym nic złego. W dużej mierze to zasługa dorosłych, którzy również są dużo bardziej agresywni, a dzieci świetnie modelują zachowania dorosłych i kopiują te, które są im w danym momencie potrzebne. Jednocześnie już wielokrotnie udowodniono w badaniach naukowych, że zachowania negatywne wywołuje się dużo łatwiej niż pozytywne, dlatego uważam, że jest z agresją i nerwowością u dzieci spory problem.
Podczas rozmów z dziećmi coraz częściej można zaobserwować brak kontaktu wzrokowego, smutek, brak chęci do rozmowy czy też obaw i lęki np. dotyczące tego jak młody człowiek jest postrzegany przez rówieśników i dorosłych. Pedagogom i nauczycielom polecam ćwiczenie, które można wykonać na lekcji wychowawczej lub świetlicy szkolonej. Do jego wykonania potrzebne jest 30 minut skupienia. Ważne, aby przed pierwszym wykonaniem ćwiczenia zrobić je wcześniej na sobie, żeby wiedzieć jak pomóc dzieciom. Ćwiczenie jest przeznaczone dla uczniów od klasy 7 i starszych.
Ruch jest podstawowym i najbardziej naturalnym sposobem poznawania świata przez dziecko. Niestety w ostatnich latach można zauważyć spore zaniedbania na tym polu. Jest to związane głównie z ogromnym przywiązaniem dzieci do multimediów i zastępowaniem aktywności fizycznej siedzeniem przed komputerem czy telefonem. Brak ruchu w okresie dzieciństwa i okresu adolescencji nie tylko tworzy złe nawyki i prowadzi do nadwagi. Brak ruchu jest też przyczyną agresji, depresji i stanów lękowych.
W środowisku rodzinnym i szkolnym w ostatnich miesiącach pojawiło się wiele niepewności i niepokoju związanych z wojną na Ukrainie. Dzieci nie potrafią zrozumieć, co się stało, a dorośli nie bardzo wiedzą jak dzieciom wytłumaczyć wojnę i obniżyć stres z tym związany. Dobrym sposobem racjonalizowania i obniżania stresu jest narzędzie znane już od pięćdziesięciu lat, a wykorzystywane głównie w terapii psychologicznej chorób przewlekłych. Ma ono za zadanie nazwać lęk i sprawdzić, na ile jest to wytwór naszej wyobraźni, a na ile faktycznie sytuacja zagrażająca naszemu funkcjonowaniu.
Dojrzała osobowość, stabilność emocjonalna jest procesem rozwoju osobistego, w którym uczestniczy bardzo wiele osób na przestrzeni całego naszego życia. Od początkowej zależności od rodziców przez autonomię okresu dorastania aż do współzależności w dojrzałym związku uczymy się komunikacji, bycia ze sobą i wyrażania autentycznego Ja.
Ten proces rozwoju przebiega jednak w dynamice „od kryzysu do kryzysu”. Koncepcje rozwoju psychospołecznego widzą w tym procesie zarówno szansę wzrostu jaki zagrożenie utknięcia i deficytu. W dorosłym życiu musimy w sobie zintegrować to wszystko, co nas wzmocniło wewnętrznie i osłabiło psychicznie. Ten skomplikowany proces dojrzewania można nazwać zdobywaniem „integracji wewnętrznej”.
Integracji tej możemy przyglądać się z różnych perspektyw: ciała, psychiki i ducha.
Fundamentalne jest eksplorowanie świata odczuć i doznań, które pojawiają się w ciele oraz budowanie obrazu ciała opartego na akceptacji. Dużą rolę odgrywa intelekt i rosnąca samoświadomość skomplikowanego świata uczuć i emocji zwłaszcza z perspektywy rozwoju mózgu.
Kolejnym krokiem jest wgląd w swoją historię życia i odpowiedź na pytanie, jak interakcje z ważnymi osobami wpłynęły na nasz sposób budowania relacji z ludźmi i postrzeganie świata. Do tego głębokiego odkrywania samego siebie warto zaprosić swoją przestrzeń ducha rozumianą jako kontakt z tą częścią naszej osoby, która pragnie odnaleźć swoje życiowe powołanie, sens życia, oprzeć się na wartościach czy wprost na Bogu.
Tym, co w naszych czasach niezwykle wspiera proces integracji wewnętrznej, jest praktykowanie uważności (mindfulness). Proste zatrzymywanie się na chwili obecnej sprawia, że pojawia się przestrzeń na dostrzeganie złożoności świata wewnętrznego z jego bólem, napięciem, doznaniami, emocjami, myślami, potrzebami i natchnieniami. Praktykowanie uważności sprawia, że jest się bardziej dostrojeni do siebie, lepiej rozumiemy swoje reakcje, jesteśmy bardziej empatyczni wobec siebie i paradoksalnie też wobec innych.
