Długotrwała izolacja wszystkich dzieci związana z pandemią Covid-19, wymaga od dorosłych, a przede wszystkim nauczycieli spojrzenia na dziecko w sposób nie oceniający, a bardziej wspierający. Język tego spotkania powinien dawać bezpieczeństwo i zachęcać do odbudowy relacji rówieśniczych. Każdy nauczyciel, a zwłaszcza wychowawca ma za zadanie odbudować wzajemne zaufania i chęć przewiania razem. Podążanie w kierunku zaufania „odcina” dziecko od potrzeby szukania innych grup akceptujących młodego człowieka, czyli nie buduje motywacji i potrzeby do uczestnictwa w subkulturach i grupach przestępczych. Zwłaszcza w środowisku o dużej liczbie dzieci Romskich, gdzie często funkcje wychowawcze są ograniczone, taka forma pomocy nauczycieli wydaje się być niezbędna.
Dzieci przebodźcowane pod kątem obrazów komputerowych i telewizyjnych wracający do szkoły mogą mieć trudności w koncentracji i zapamiętywaniu treści. Warto zastanowić się więc nad treningiem pamięci i koncentracji, a także innej formie prowadzenia lekcji. Ważne aby każdy uczeń mógł swobodnie wypowiadać swoje zdanie i w żaden sposób nie był wykluczany z aktywnego uczestnictwa w zajęciach oraz wykluczany z dyskusji.
Brak kontroli zaburza hierarchię u dzieci. Postaciami, które kreują się na liderów i autorytety stają się youtuberzy i różne tzw. „ gwiazdy Internetu”, bohaterowie bajek i gier. Utrzymujący się przez dłuższy czas taki równoległy świat postaci i przekonań np. o nieśmiertelności prowadzi do zaburzeń osobowości, przedłużający się okres smutku i melancholii. Zaburzenia takie związane są z utratą czegoś co było dla dziecka ważne lub utratą wpływu np. dominacji w grze (dominacji w nieformalnej grupie). Jest to zagrożenie alienacji i wykluczenia z grupy bądź odejścia od grupy i szukania innego sposobu na zabezpieczenie swoich emocji i potrzeb.
Zmiana relacji w domu, utrata czegoś ważnego w świecie wirtualnym, a także nowe sytuacje w relacjach szkolnych mogą nawarstwiać się i budować u dzieci poczucie lęku. Dziecko może czuć się wykluczone, niechciane lub niezrozumiane. Podprogowo również obawy rodziców związane np. z utratą pracy, obniżeniem statusu materialnego lub społecznego przekłada się na psychikę dzieci i może utrudniać prawidłową samoakceptację dziecka.
W profilaktyce wykluczenia wiele elementów powinno odbyć się niemal równocześnie, aby odpowiednio zadbać o dziecko. W tych wszystkich zadaniach, zwłaszcza w środowisku gdzie rola nauczyciela ma bardzo duże znaczenie społeczne i wychowawcze nauczyciel powinien zadbać o siebie. Trochę jak w samolocie, najpierw ubieramy maskę sobie, chociaż wyuczony odruch może nam wskazywać inaczej. Każdy nauczyciel powinien budować swoje poczucie wartości i umiejętnie oraz dobrze odpoczywać, tylko wtedy będzie miał siły i zasoby, aby empatycznie i ze spokojem podejść do problemów dzieci oraz ich rodziców. Ta równowaga wydaje się być kluczowa i warto umieścić ją na pierwszym miejscu priorytetów w przeciwdziałaniu wykluczenia społecznego i ochrony przed penitencjarnej młodzieży.
