Powrót do strony Blog

Krystian Sroka: Kryzys psychologiczny u dziecka. Jak reagować w sytuacjach trudnych i jakie kroki przedsięwziąć.

Kryzys psychologiczny dziecka W obecnych czasach coraz częściej dzieci zgłaszają potrzebę wsparcia w obszarze psychologicznym lub terapeutycznym. Wspólnym mianownikiem kryzysu jest napotkana trudność, która utrudnia lub uniemożliwia realizację niezbędnych celów życiowych. Każde dziecko od pierwszych lat życia uczy się przezwyciężania trudności i adoptowania do bieżącej sytuacji, niestety mnogość trudności i potrzeba bardzo szybkiej adaptacji w połączeniu w kryzysem adolescencyjnym powodują, że przeszkody wydają się niemożliwe do pokonania. W sytuacji kiedy trudności zaczynają powodować stan dezorganizacji możemy mówić o kryzysie psychicznym lub psychologiczny. Wyznacznikiem kryzysu, tego czy występuje czy też nie zawsze jest osoba w kryzysie, bo to ona nie potrafi wyjść z trudnej sytuacji i ona czuje lub myśli, że sytuacja ją przerasta. Często podejmuje wtedy kolejne próby, które, jeśli są nieudane, prowadzą do jeszcze większego zakłócenia. Często powtarzającym się problem jest brak zrozumienia dla osoby w kryzysie, zwłaszcza jeżeli jest to osoba młoda lub nawet bardzo młoda. Szukanie przez dorosłego (rodzica, nauczyciela) punktów odniesienia do własnego życia, pomimo dobrych intencji i chęci pomocy często prowadzi w zupełnie innym kierunku. Sformułowania typy: jakie ty możesz mieć problemy…, ja w twoim wieku…, itp. mówią tak naprawdę o stosunku dorosłego do dziecka i braku elementarnej empatii i zrozumienia. Warto zaznaczyć, że kryzys jest czymś normalnym, a zarazem bardzo niekomfortowym. Występuje gdy młody człowiek napotyka trudność, której nie da się rozwiązać za pomocą dotychczasowych sposobów, bądź też ilość trudności jest duża w krótkim czasie. Kryzys przebiega fazowo i może być zjawiskiem prowadzącym do pozytywnych zmian, co jednak nie jest regułą. Jak już zostało to wspomniane powyżej kryzys ma charakter subiektywny i obiektywność problemu nie ma tu większego znaczenia (np. pierwszy zawód miłosny nastolatka z punktu widzenia osoby dorosłej jest banalny, a z punktu widzenia nastolatka jest dramatem powodującym zachwianie równowagi psychicznej) dlatego też wsparcie najlepiej zacząć od obecności i podążaniu za osobą w kryzysie. Jeżeli osoba dorosła nie wie co ma powiedzieć nie musi nic mówić, a na pewno nie powinna udzielać rad i odwoływać się do swoich doświadczeń. Może natomiast nazywać emocje, które widzi u nastolatka i dawać przestrzeń do rozmowy. Dobrym pomysłem jest zrobienie herbaty, przygotowanie ciasta lub czegoś co lubi nastolatek. Zakłócona równowaga przywracana jest powoli w tempie, które jest dla osoby młodej bezpieczne. Dużym zagrożeniem utrudniającym rozwiązanie kryzysu jest brak relacji z dorosłymi, a także z rówieśnikami. Młodzi ludzie nie chcąc być też marginalizowani przez środowisko dlatego często nie przyznają się do kryzysów lub nie chcą o nich rozmawiać. Bardzo trudno wychodzi się z kryzysu samemu. Niektórzy twierdzą, że jest to wręcz niemożliwe, dlatego pierwszym pytaniem jakie np. wychowawca może zadać w klasie do uczniów: czy macie kogoś z kim możecie porozmawiać w trudnej sytuacji? To profilaktyczne pytanie daje wstępną orientację, czy osoba w kryzysie ma swojego „opiekuna”, który poniekąd zabezpiecza osobę w kryzysie przed osamotnieniem i izolację. Największym niebezpieczeństwem dla osoby będącej w kryzysie jest niemożność porozmawiania i opowiedzenia o swoich trudnościach. Takie „unieważnienie” młodego człowieka prowadzi do utwierdzenia w byciu niepotrzebnym i izolacji.