Powrót do strony Blog

Czy jest potrzeba chronić dzieci przed cyfrową rzeczywistością?

W ostatnim czasie temat nadmiernego korzystania z multimediów przez dzieci i młodzież co chwilę pojawia się w przestrzeni medialnej. Najczęściej powoduje to wśród nas rodziców mnóstwo pytań i z braku jednoznacznych odpowiedzi w konsekwencji lęk. Wyrywkowo podawane dane z prowadzonych w tym zakresie badań przedstawiane są raczej w kontekście straszenia, niż próby zobrazowania jakiejś rzeczywistości. Z drugiej strony stykamy się z coraz bardziej spójną narracją odnośnie do życia „stapiającego się” z cyfrową technologią. Jako rodzice mamy prawo czuć się zagubieni. Nie wiemy do końca czy powinniśmy nasze dzieci karać, nagradzać, krzyczeć czy może jednak wykazać się zaufaniem. Tak naprawdę sami nie do końca radzimy sobie z pojawiającymi się w tym zakresie emocjami oraz swoistą bezradnością. Kogo w takim razie powinniśmy słuchać? Zgłaszanych przez dziecko potrzeb? Głosów ekspertów (czasami wręcz skrajnie odmiennych)? Porad anonimowych rodziców w sieci? Czy też tych, którzy czasami w klasie naszego dziecka próbują „w imię wolności” wywrzeć presję na szkole (i po nikąd na nas), by ta nie zakazywała używania telefonów na jej terenie?! Pragnę w tym momencie przypomnieć, że jako rodzice w zakresie naszego własnego dziecka jesteśmy bezapelacyjnymi ekspertami, gdyż znamy je najlepiej. Warto też byśmy ufali własnym kompetencjom. Sam fakt, że zastanawiamy się co powinniśmy jako rodzice w tym zakresie robić, jak się zachowywać, ukazuje nasze realne zaangażowanie. Pamiętajmy, że nie jesteśmy w tym zakresie odosobnieni. Przyjrzyjmy się tylko trzem (moim zdaniem fundamentalnym) wyzwaniom jakie niesie z sobą cyfrowa rzeczywistość: • gry komputerowe Nadmierna ekspozycja na gry komputerowe jest o wiele silniejsza w swym destrukcyjnym wpływie od oddziaływania przemocy oglądanej w telewizji. Dzieje się tak ponieważ, ten rodzaj aktywności jeszcze bardziej pobudza układ nerwowy. Pamiętajmy, że w dzieciństwie i okresie dojrzewania mózg jest bardzo wrażliwy i podatny na bodźce zewnętrzne co sprawia, że ważne jest, aby treści, z których dzieci czerpią, były konstruktywne i zrównoważone; • nieograniczony dostęp do mediów Nie wolno zapominać, że nadużywanie szeroko pojętych mediów, takich jak telefony komórkowe, telewizja, laptopy i tablety, stanowi również poważne zagrożenie wśród dzieci i nastolatków ze względu na ich potencjalny wpływ na rozwój fizyczny, poznawczy i społeczno- emocjonalny. Telewizja oraz dostęp do Internetu może dostarczać dzieciom wiedzy i pozytywnych wzorców zachowania. Jednakże gdy dostęp do mediów jest dla dziecka czy nastolatka niemalże niczym nieograniczony to będzie on sięgać wówczas po treści nieadekwatne do danego etapu rozwoju, na którym się znajduje. Głównie wybierane wtedy treści mają charakter aspołeczny. To zaś sprzyja formowaniu się agresywnych postaw, podnosząc u najmłodszych poziom agresji wobec rówieśników, jednocześnie znieczulając ich na zachowania agresywne, prowadząc do przeświadczenia, że agresja jest powszechna a więc dozwolona społecznie; • zakłócenie dobowego rytmu snu poprzez niebieskie światło Przedłużany przez nas (i nasze dzieci) czas spędzany przed ekranem zakłóca dobowy rytm snu, wpływając na jakość i czas trwania odpoczynku kluczowego dla naszego (a tym bardziej ich) rozwoju i ogólnego samopoczucia. Powinniśmy mieć świadomość, że stanowi on również coraz bardziej znaczący czynnik ryzyka występowania licznych chorób oraz zaburzeń takich jak: choroby serca, płuc, nerek, niższa odporność na choroby, spowolniony czas reakcji, wahania nastroju, obniżone wyniki w nauce, depresja. Pamiętajmy, że nasz dobowy rytm regulowany jest przez wystawienie na światło. Dzieje się to za sprawą hormonu zwanego melatoniną. Jego poziom obniża się w ciągu dnia, a wzrasta wówczas gdy jest ciemno. Szczególnie szkodliwe jest tzw. niebieskie światło, emitowane przede wszystkim przez urządzenia elektroniczne, tj. telefony komórkowe, tablety, laptopy czy telewizory. Okazuje się, że niebieskie światło daje komunikat naszemu mózgowi aby przestał wytwarzać melatoninę. Czy cyfrowa rzeczywistość to samo zło, ależ nie! Daje ona nam również moc do rozwijania zainteresowań, nowych możliwości uczenia się i niespotykanej dotychczas wolności komunikowania się z innymi. Warto jednak byśmy z nią nie zostawiali naszych dzieci sam na sam!